Ράμφορντ, σερ Μπέντζαμιν Τόμπσον, κόμης του-

(Rumford, Νορθ Ουόουμπερν, Μασαχουσέτη 1753 – Παρίσι 1814). Άγγλος φυσικός και στρατιωτικός. Μόλις δεκαεννέα ετών, παντρεύτηκε μια πλούσια χήρα και συνδέθηκε με τους αριστοκρατικούς κύκλους που ήταν εχθρικοί στην κίνηση για την αμερικανική ανεξαρτησία. Μετά την εκδίωξη των Άγγλων, κατέφυγε στην Αγγλία (1782). Αφού πολέμησε στον αυστριακό στρατό εναντίον των Τούρκων (1783), εγκαταστάθηκε στη Βαυαρία, όπου ο εκλέκτωρ τον διόρισε υπουργό Στρατιωτικών, διευθυντή της αστυνομίας και του απένειμε τον τίτλο του κόμη του Ράμφορντ (1791). Μετά τον θάνατο του εκλέκτορα εγκαταστάθηκε στην Αγγλία κι εκεί ίδρυσε το «Βασιλικό Ινστιτούτο» για τη διάδοση των εφηρμοσμένων επιστημών, έναν τομέα στον οποίο ο Ρ. διακρίθηκε και απέκτησε μεγάλη φήμη. Έπειτα πήγε στη Γαλλία, όπου παντρεύτηκε τη χήρα του Λαβουαζιέ (1805). Κατά την περίοδο που ήταν στην υπηρεσία του εκλέκτορα της Βαυαρίας, ο Ρ. ασχολήθηκε με θεμελιώδεις έρευνες σχετικές με τη φύση της θερμότητας. Τα όχι πολύ αποδεικτικά αποτελέσματα των πειραμάτων του (στα οποία συνέκρινε το βάρος ενός ψυχρού σώματος με το βάρος του ίδιου σώματος όταν θερμαίνεται), με τα οποία ήθελε να διαπιστώσει αν εκείνο που τότε ονομαζόταν «θερμογόνο» ήταν μια υλική οντότητα, οδήγησαν τον Ρ. σε άλλο δρόμο: της μελέτης της παραγωγής της θερμότητας μέσω της τριβής (στη σύγχρονη ορολογία: της μετατροπής της μηχανικής ενέργειας σε θερμική ενέργεια). Κλασικό παραμένει το πείραμα που έκαμε το 1797 στο Μόναχο, κατά τη διάρκεια του οποίου το τρύπημα ενός όγκου από ορείχαλκο παρήγαγε την αναγκαία θερμότητα για τον βρασμό μιας σημαντικής ποσότητας νερού. Η θεωρία του «θερμογόνου», λαμβανομένου ως υλικής οντότητας, υφίστατο σοβαρό πλήγμα, ενώ αποκτούσε μια στέρεη πειραματική βάση η αντίληψη ότι η θερμότητα ήταν μια μορφή κίνησης, αντίληψη που είχε ήδη υποστηριχτεί από τον Μπόιλ και τον Νεύτωνα. Συνεχίζοντας τις έρευνές του, ο Ρ. έφτασε στο σημείο να καθορίσει την ποσοτική σχέση μεταξύ μηχανικής και θερμικής ενέργειας, δηλαδή το μηχανικό ισοδύναμο της θερμότητας με ένα σφάλμα μόλις 10% σε σχέση με την τιμή που προσδιορίστηκε τέσσερις δεκαετίες αργότερα από τον Τζάουλ. Εκτός από αυτές τις θεμελιώδεις έρευνες, τις σχετικές με τη θερμότητα, ο Ρ. πραγματοποίησε κατά την περίοδο 1778-79 μια σειρά ερευνών επί της βαλλιστικής, προσδιορίζοντας με ακρίβεια την εκρηκτική ισχύ της μαύρης πυρίτιδας, του μόνου γνωστού τότε εκρηκτικού.